Doğru Soruları Sormuyorsun!

Soru…Eskiden sual… Mesele kelimesi ile aynı kökten gelir. Yani suali olanın meselesi vardır. O zaman sual soran bir şeyi ya öğrenmek ya da çözmek istiyor.

Sormak talep etmektir. Sormak çözüm aramaktır.

Terry Hick makalesinde “”Soru sormak, öğrenme sanatıdır. Önemli sorular sormayı öğrenmek, doğru yanıtın geçici endorfinlerini çok aşan, anlayışın var olan en iyi kanıtıdır.” Diyor.

Soru sormanın ilk hedefi her ne kadar öğrenmek için olsa da bazen sohbeti istediğimiz yöne yönlendirmek için de sorarız; muhatabının fikrini/görüşlerini etkilemek için. Bazen de konuşulan konuda bilgimiz olduğunu mütevazi bir şekilde hissettirmek için sorarız. Çünkü sorulan soru aynı zamanda soranın bilgisini de gösterir, amaç bu olmasa da.

Bazen de bir konuya dikkat çekmek için sorarız. Düşünülmeyen, göz ardı edilen bir noktayı gözler önüne sermek için. Bir bakıma yeraltında kalmış değerli bir madeni gün ışığına çıkaracak ilk kazmayı sorularla vurmuş olabiliriz.

Sorular da bizi bilmediğimiz topraklara götüren gemilerdir. Bizi ileriye doğru iten şey, mutlaka bulduğumuz cevaplar değil, sorunun farklılığıdır. Her sorunun anlamlı bir cevaba ihtiyacı yoktur. Cevaplar basit olsaydı, hayat çok az ilgi çekerdi.

Sorular cevaplardan önemlidir. Çünkü sorular arar. Anlamaya çalışır. Cevaplar ise dünya değiştikçe değişen geçici cümlelerdir. Sorular, sahibinin kendi düşünme şeklini geliştiren ve etrafını anlamaya yol açan iletişim araçlarıdır. İçsel gelişime büyük katkılar sunar.

Hedefimiz her ne ise önemli olan doğru soruları sormaktır. Sir Francis Bacon “İhtiyatlı bir soru, bilgeliğin yarısıdır” der. İyi soruların ne kadar değerli olduğu unutulmamalı. Doğru sorular sormak, etkili bir iletişim ve bilgi edinmenin en önemli unsurudur. Yanlış sorular sorarsanız muhtemelen yanlış cevaplar alırsınız. Ancak bu, soru sormaktan alıkoyan bir korku haline getirmemelidir. “Zor olan doğru cevabı bulamamak değil, doğru soruyu sormaktır!” sözü Einstein’ e atfedilir. Doğru soruları sormak için iyi bir dinleyici olmak, sorulardan korkmamak, araştırma yapmak, konuşma ilerledikçe daha derin soruları doğru sıralarla sormak önemli adımlardır.

Son olarak, hayat yolunda ilerlemek için neleri geliştirmemiz gerekiyor? Ve neyi dönüştürmemiz gerekiyor? Ne kadar çok soru sorarsak, o kadar iyi anlarız ve o kadar iyi yanıtlar alırız.

Yani tek kötü soru, sormadığın sorudur!

Kaynaklar

1. Terry Hick, Why Questions Are More Important Than Answers, June 12, 2019,Critical Thinking / Essential, Inquiry, Our Best, Questioning