OSB Okulları, Devletin Sağladığı Destekler ve OSB Okullarının Mesleki Eğitime Sağladığı Katma Değer

Mesleki ve teknik eğitimde özel okulların varlığı 1987 yılına kadar gider. Halen faaliyette bulunan en eski özel mesleki ve teknik eğitim lisesi Görkem Anadolu Meslek ve Teknik lisesidir. İlk olarak otelcilik ve turizm meslek lisesi olarak açılan Görkem mesleki ve teknik Anadolu lisesi halen faaliyette bulunan en eski özel mesleki ve teknik Anadolu lisesidir.

90’lı yıllarda 18-22 bandında seyreden özel mesleki ve teknik liselerinin sayısında 2000 li yıllarda önemli bir artış yaşanmamıştır. Ülkedeki ekonomik şartların bir etkisi bu yıllar için özel okullaşma alanında artışın sağlanamamasının bir nedeni olsa da, özel mesleki okullara yönelik talebin azlığının doğrudan bir etkisi olduğunu da ayrıca belirtmek gerekir.

Devlet tarafından sağlanan mesleki eğitim okullarına mesleki kariyer yapmak isteyen gençler genelde orta dereceli ailelerin çocukları olması, mevcut resmi mesleki ve teknik eğitim okullarının daha çok tercih etmektedirler.

Son yıllarda öncelikle sağlık hizmetleri alanı yönünde öğrenci tercihleri, son 4 yılda ise verilen eğitim desteğinin etkisiyle özel meslek ve teknik Anadolu liselerinin sayısında önemli bir artış gözlemlenmiştir.

            Bilindiği üzere son yıllarda organize sanayi bölgeleri içinde, özel sektörün kuruculuğunda okullar açılmakta, özellikle ülke ekonomisinin lokomotifi sanayi kollarının ihtiyaç duyduğu yetişmiş 4. seviye meslek elemanı ihtiyacını karşılamaktadırlar.  Konunun önemine binaen Millî Eğitim Bakanlığı 2013 yılından itibaren en çok ihtiyaç duyulan mesleki ve teknik eğitim alanlarına destek sağlamaktadırlar.

            Açılan okulların bazıları organize sanayi bölgeleri müdürlüklerine, bazıları vakıflara geride kalanı ise özel tüzel ve gerçek yatırımcılara aittir. Bu okulların sayısı 2018 yılı itibari ile 39 sayısına ulaşmıştır. Bu sayının 2023 yılına kadar 300 olması hedeflenmektedir.

            2013 yılından beri organize sanayi bölgeleri içinde öğrenim gören öğrencilerin tümünün eğitim ücretleri devlet tarafından karşılanmaktadır. Bu destek 2016 yılından itibaren ilan edilen meslek alanlarında organize sanayi bölgeleri dışında açılmış okullara da verilmeye başlanmış, destek verilen destekli alan sayısı 2018 yılında 39’a ulaşmıştır. Bu destekten yaklaşık halen bu okullarda kayıtlı 39000 öğrenci faydalanmaktadır. Yine aynı yıl organize sanayi bölgelerindeki okullarda organize sanayi bölgeleri dışındaki okullarına nazaran aynı meslek alanında daha yüksek meblağlar belirlenmiştir.

            Organize Sanayi Bölgelerinde Açılmış Özel Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi sayısı 39’dur. 39 okulda verilen ruhsatlara ve kurum açma izinlerindeki kontenjan ve kayıtlı öğrenci durumuna göre; kapasite kullanımı % 34 tür.

İdari Yapıları:

• 39 okulun; 9’u Organize Sanayi Bölgesi İdaresi, 2’si Vakıf, 28’i Müteşebbisler tarafından işletilmektedir.
• Okul müdürleri genelde resmi endüstriyel meslek okullarının emekli müdürleridir.
• Organize Sanayi Bölgesi yönetimleri okul yönetimi ile koordineli çalışmaktadır.

Fiziki Yapıları

• Bir öğrenci için ayrılmış eğitim alanı genelde standartların üzerinde ve ferahtır.
• Okul ortak kullanım alanları, laboratuvar, atölye ve derslikler modern tarzda yapılmış, albenisi yüksek renklerle boyanmışlardır.

Öğrenci Kabulleri:

• Okullar genelde TEOG puanı, kendi yaptıkları yazılı sınav ve mülakat sınav puanlarının çeşitli oranlarda etkisinin olduğu yerleştirme puanı ile öğrenci almaktadır.

Eğitim/Öğretim – Yöneltme – İstihdam:

• Öğrencilere uygulamalı eğitim son derece modern uygulama atölyelerinde verilmektedir.
• Üst öğrenim için öğrencilerin motivasyonu yüksek tutulmaktadır.
• Atölyelerde eğitim amaçlı makineler yanında  endüstriyel amaçlı üretim makineleri ve sistemleri de kullanılmaktadır.
• Üst öğrenime devam edebilecek nitelikli akademik başarısı yüksek öğrencilerin de mesleki eğitime yönelmelerinde aktif rol oynamamaktadırlar.
• Dengi diğer okullarda verilen akademik eğitim kalitesi yakalanmıştır.
• Sanayi bölgesinin ihtiyacı işgücüne yönelik eğitim sağlanmaktadır.
• Mezunların istihdamında sanayi bölgesi kuruluşları üzerine düşen görevi yapmaktadırlar.
• Uygulanan eğitim öğretim modeli, sağladığı verimlilik, kalite ve motivasyon ile öğrencilere ve eğitim sistemine büyük katkı sağlamaktadırlar. 

Kısaca:

Söz konusu okullar sayesinde;

• Özellikle dar gelirli, özel okula ücret veremeyecek başarılı ve ya istekli öğrenciler için son derece önemli bir fırsat yaratmaktadır
• OSB ler içinde bulunan atıl araziler değerlendirilerek, eğitim alanına dönüşmekte osb yönetimleri tarafından uzun süreli kiralık olarak verilmektedir.
• Sanayinin ihtiyaç duyduğu iş gücü  bu kuruluşların yakınında olduğundan, okulda verilen eğitimler kabul görmüş öğretim programları çerçevesinde daha esnek ve gerçek uygulamaya dönük yapılabilmektedir.
• Sanayi kuruluşları ile yapılan protokollerle söz konusu kuruluşların üretim atölyelerinde meslek eğitimi verilerek hazırbulunuşluk seviyesi yüksek meslek elemanları eğitilmektedir.
• Bazı OSB okullarına, bağlı oldukları vakıf ve osb yönetimleri tarafından devletin verdiği desteğin iki ya da üç katı destek verilmektedir. Böylece güncel ve son derece modern atölyelerde eğitim verilmekte, bu okullara kabul edilen öğrenciler liseye geçiş sınavı sonucuna göre alınmakta, yüksek puanlı öğrenciler tarafından da ilgi görmektedirler. Böylece başarılı ve bilgi seviyesi üst düzey öğrencilere de mesleki beceriler kazandırmaktadırlar.
• Özellikle matematik ve fen konularında yeterliliği yüksek öğrenciler aldıkları meslek eğitimle bir üst öğrenimi kazandıklarında değerlendirme anlayış ve yenililere uyum açısından çok başarılı olacaklardır. Bu da yerli üretim için gerekli ARGE çalışmasını yapacak elemanların ortaya çıkmasına sebeptir.